İndi kompüter eksperimenti aparaq. İlkin olaraq süni gölə buraxılmış
balıqların sayına müxtəlif qiymətlər verməklə onların sayının 10 il
ərzində necə dəyişəcəyini izləyək.
Belə hesablamaların nəticələrinin əks olunduğu bir neçə cədvələ
baxaq:
Bu cədvəllərdən görünür ki, göldə 2000 və daha çox balığın olması
mümkün deyil. Əgər balıqların ilkin sayı 1000-dən azdırsa, onların
sayı tədricən artaraq 1000-ə çatacaq və sonra dəyişməyəcək. Əgər ilkin
olaraq gölə 1000 balıq buraxılsa, sonrakı illər ərzində onların sayı
dəyişməz qalacaq. Əgər ilkin olaraq gölə 1500 balıq buraxılarsa, 1
ildən sonra onların sayı 2 dəfə azalacaq, sonrakı bir neçə il ərzində
artaraq 1000-ə çatacaq. Nəhayət, gölə 2000 balıq buraxılsa, onda 1
ildən sonra onların hamısı öləcək.
1
Göldəki balıqların sayını hesablamaq üçün yaratdığınız elektron
cədvəl üzərində belə bir hesablama eksperimenti aparın: k,N və q
parametrləri üçün elə qiymətlər tapın ki, 10 il ərzində balıqların
sayı 2000-ə çatsın. Balıqların sayının illər üzrə dəyişməsini
qrafik şəkildə göstərin.
2
Məşhur Xeops ehramının həcmini və səthinin sahəsini hesablamaq üçün onun riyazi
modelini qurun (ehram düzgün dördbucaqlı piramida formasındadır). Bu riyazi
modeli elektron cədvəl prosessorunda reallaşdırın. Piramidanın parametrlərinə müxtəlif
qiymətlər verməklə kompüter eksperimenti aparın, onun həcminin və səthinin
sahəsinin həmin parametrlərdən asılı olaraq necə dəyişdiyini izləyin. Ehramın
həcminin onun hündürlüyündən və oturacağının tərəfindən asılılıq qrafikini qurun.
3
Kub formalı hədiyyə qutusunun riyazi modelini qurun. Tilinin uzunluğu a olan
qutunu bükmək üçün nə qədər sarğı kağızının lazım olacağını hesablayın, a kəmiyyətinə müxtəlif
qiymətlər verməklə kompüter eksperimenti aparın.
Özünüzü yoxlayın
1. Nəyə görə kompüter modellərinin qurulmasında elektron cədvəllərdən istifadə olunur?
2. Modelləşdirmə obyekti nəyə deyilir? Nümunələr göstərin.
3. Maltus qanunu hansı prosesi təsvir edir: fiziki, kimyəvi, yoxsa bioloji?