Verilən şəraitdə maddi nöqtə kimi baxıla bilməyən iki ixtiyari cisim arasındakı cazibə qüvvəsi də Ümumdünya cazibə qanununun düsturundan təyin oluna bilər. Bu halda həmin cisimlər maddi nöqtələrin toplusu kimi təsəvvür edilir, iki ixtiyari maddi nöqtə arasındakı qüvvə hesablanır, alınan nəticələr toplanaraq ixtiyari iki cisim arasındakı cazibə qüvvəsi hesablanır.
Belə hesablama mürəkkəb riyazi əməliyyatdır, lakin bircins kürə formalı cisimlər arasındakı qarşılıqlı cazibə qüvvəsini hesablamaq üçün cazibə qanunundan istifadə edilir. Burada kürələr arasındakı məsafə olaraq onların mərkəzləri arasındakı məsafə götürülür (a). Odur ki cazibə düsturunu ixtiyari cisimlə Yer arasındakı cazibə qüvvəsinin hesablanması üçün də tətbiq etmək olar. Bu halda cisimlər arasındakı məsafə Yerin mərkəzindən götürülür: r = R + h. Yer ilə cisim arasındakı qarşılıqlı və qüvvələri cisimləri birləşdirən xətt boyunca yönəlir.Nyutonun III qanununa əsasən = -, onların modulları isə bərabərdir: F12 = F21 = F.
F = G mM
(R+h)2 .
(2.11)
Burada R - Yer kürəsinin radiusu, M - Yerin kütləsi, h - Yer səthindən radius boyunca cismin mərkəzinə qədərki məsafədir. Yer səthindəki (h = 0) cisimlər üçün cazibə qanunu belə yazılır:
F = G mM
R2 .
Göy cismi | Göy cisminin kütləsi |
A | m |
B | 4m |
C | 2 m |
D | 3 m |
Göy cisimləri arasındakı məsafə | |||
A cismi | B cismi | C cismi | |
B | 15 R | ||
C | 20 R | 5 R | |
D | 10 R | 10 R | 25 R |