Yeməyin hazırlanması
Dequstasiya zamanı dequstator dadbilmə orqanlarını təravətləndirmək üçün ağzını təmiz su ilə yaxalayıb duzsuz çörək yeyə bilər. Şərabın keyfiyyəti orqanoleptik üsulla yoxlandıqda onun kimyəvi və mikrobioloji təhlili dequstatora dequstasiyadan əvvəl məlum olmalıdır ki, dequstasiya olunan şərab haqqında düzgün fikir söyləyə bilsin. Şərablar 10 bal sistemi ilə qiymətləndirilir. 20, 30 və 100 bal sistemləri də mövcuddur. Dequstasiyada iştirak edən mütəxəssislərin verdikləri qiymətlərin orta qiyməti əsasında şərabın keyfiyyəti müəyyənləşdirilir.
|
Şəkil 2.51. Nümunələrin dequstasiyası
|
Ərzaq məhsullarının keyfiyyətinin orqanoleptik üsulla ekspertizası
Ərzaq məhsullarının dequstasiyası keçirilən otaq işıqlı, havası isə təmiz olmalıdır (Şəkil 2.52). Dequstasiyanın səhərçağı və yüngül yeməkdən sonra keçirilməsi daha yaxşıdır.
Dequstasiya zamanı papiros çəkməyə icazə verilmir, çünki nikotin dadma üzvlərini kütləşdirir.
Dequstasiya zamanı dequstatorlar arasında heç bir kənar söhbət keçirilməməli, sakitliyə riayət olunmalı və dequstatorun fikri başqa söhbətlərə yayınmamalıdır.
Orqanoleptik üsul əmtəəşünasların təcrübəsində geniş tətbiq olunur. Bu təhlil sadə olduğundan cihaz və reaktiv tələb edilmir.
|
Şəkil 2.52. Dequstasiya keçirilən otaq
|
Orqanoleptik üsulla məhsulun keyfiyyətində olan çatışmazlıqlar aşkara çıxarılır və bu da laboratoriyada cihazlar və reaktivlərin köməyi ilə daha dəqiq müəyyənləşdirilir. Məsələn, unun kifliyi, yağın qaxsıması, şərabın buketi və çay və qəhvənin ətri orqanoleptik üsulla daha tez müəyyən edilir. Orqanoleptik göstəricilərdən məhsulun rəngi, quruluşu və temperaturunu uyğun cihazlarla da müəyyən etmək olar, lakin ərzaq məhsullarının dad və iyinin bu üsulla təyini hələlik əvəzedilməzdir.
Ərzaq məhsullarının dadı
Ərzaq məhsullarının dadı dildə və ağız boşluğunda olan 2000-ə qədər dadbilmə vəzilərindən təşkil olunmuş dad aparatında müəyyən olunur. Məhsulların dadı və onların tərkibindəki maddələr həll olunmuş halda olduqda təyin edilə bilər.
Ərzaq məhsullarının ayrı-ayrılıqda dadı standartda nəzərdə tutulmuş temperaturda, yəni 15-20 dərəcədə təyin olunmalıdır. Temperaturun 10-dan 20 dərəcəyə kimi artırılması ilə dad hissetmə 2 dəfə artır, lakin 30-40 dərəcədə aşağı düşür. Şirin dadı hissetmə 35-40 dərəcəyə qədər temperaturda artır, lakin 50 dərəcədə tədricən azalır, hətta itir. Duzlu dadın hiss edilməsi üçün ən əlverişli temperatur 18-20 dərəcədə, acı dad üçün isə 10 dərəcədir.