(3) | Silikon idarəetməli düzləndirici yuxarıdakı şəkildə (a) olduğu kimi keçid birləşməli dörd qat dioddur. Yanan zaman cərəyanın bir qütblüyünə görə diod kimi idarə edilir. Əgər işə salınmazsa, idarə edilməz. İstifadəsi yuxarıdakı şəkildə (b) göstərilən qarışıq (tərkib) tranzistor ekvivalenti cəhətindən izah edilir. Pozitiv işə salma siqnalı keçid və katod terminalları arasında tətbiq edilir. Bu NPN ekvivalent tranzistorun idarə edilməsinə gətirib çıxardır. İdarə edilən NPN tranzistor kollektoru aşağı dartır, bu zaman PNP əsasını öz kollektor gərginliyinə doğru hərəkət etdirərək və PNP-nin idarə edilməsinə səbəb olur. Ötürücü PNP-nin kollektoru NPN bazasını öz kollektorunun istiqamətində hərəkət etdirərək yuxarı dartır. Bu pozitiv əks əlaqə (rekuperasiya) artıq NPN-nin ötürücü vəziyyətini gücləndirir. Bundan savayı NPN hətta, keçid siqnalın yoxluğunda belə ötürəcək. SCR ötürəndə pozitiv anod gərginliyi olduğu müddətdə davam edəcək. Göstərilən DC batareyası üçün bu daimidir. Bununla belə SCR alternativ (dəyişən) cərəyan və ya pulsasiya edən DC təchizatı ilə ən çox istifadə edilir. Keçiricilik anoddakı sinusoid anın pozitiv yarısının sona çatması ilə dayanır. Bundan başqa, ən təcrübi SCR dövrələri SCR-ni kəsmək (ayırmaq) və ya axının yönünü dəyişdirmək üçün sıfıra gətirən AC tsiklindən asılıdır. |
(4) | Aşağıdakı şəkil (a) SCR-nin aşqarların əlavə edilmə profilini göstərir. NPN transistorunun ekvivalent vericisinə uyğun olan katodun N+u göstərdiyi kimi çətinliklə doldurulmasını qeyd edin. Anod da çətinliklə doldurulur (P+). PNP tranzistorunun ekvivalent vericisidir. Ekvivalent tranzistorların baza və kollektor hissələrinə müvafiq olan iki orta qat daha az çətinliklə doldurulur: N- və P. Yüksək enerjili SCR-dəki bu profil əsaslı diametrə malik bütün yarımkeçiricinin silikon dövrə lövhəsi (wafer) boyunca yayıla bilər. Analoq eksperiment qurğusu və rəqəmsal eksperiment. |
(Şəkil 2) Aşqarların əlavə edilmə profili &SCR və GTO sxematik simvollar
(5) | SCR və GTO üçün sxematik simvollar şəkil 2(b & c)-də göstərilir. Əsas diyod simvolu göstərir ki, anod keçiriciliyinə görə katod diod kimi tək istiqamətli deyil. Keçid elektrik məftilinin əlavəsi diod keçiriciliyinin kontrolunu göstərir. Giriş söndürmə ayırıcısı (GTO) keçid elektrik məftili ətrafında iki istiqamətli sırasına malikdir. Hansı ki, keçiricilik pozitiv impuls ilə başladığı kimi neqativ impulsla da yararsız vəziyyətə salına bilər. |
Təcrübə təhlükəsizliyi və ehtiyat tədbirləri
1. Təcrübəni təlimatçının təlimatlarına uyğun həyata keçirdin.
2. Təcrübə cihazına icazəsiz toxunmayın.
3. Dövrəni qoşmazdan əvvəl gərginlik təchizatını söndürün.
4. Neytral və torpaqlama kabelini qarışdırmayın.
5. Cihazın ümumisi digər cihaza qoşularsa, onları birlikdə birləşdirməyin.
6. Əgər yolunda getməyən hər hansı bir şey baş versə, zəhmət olmasa təcili olaraq
təlimatçıya bildiriş edin.
7. Təlim tamamlandıqdan sonra kompüteri söndürün.