Elektromexanik ötürücünün əsas strukturu Şəkil 7 (a)-da göstərildiyi kimi, elektromanit halqa, geri qayıdan yay və kontaktları ehtiva edir. İki sabit kontaktdan birinə bağlı ola bilən iki sabit kontakt (kontakt “a” və “b”) və bir hərəkətli kontakt (kontakt “c” adlanır) mövcuddur. Şəkil (a)-da gördüyünüz kimi, ilkin vəziyyətdə hərəkətli kontakt “c” sabit “b” kontaktı ilə bağlantılıdır. Cərəyan halqadan keçən zaman Şəkil (b)-də göstərildiyi kimi, halqa enerjini alır və hərəkət edən kontaktın yerləşdiyi armaturu cəlb edən maqnit halqasına çevrilir. Buna görə də indi kontakt “c” sabit kontakt “a” ilə birləşir və sabit kontakt “b” söndürülür. Halqa ilə axan cərəyan söndürüldükdə maqnit qüvvəsi yaranarsa, geri qayıdan yay armaturu yenidən başlanğıc mövqeyinə qaytaracaq və hərəkət edən kontakt “c” yenidən kontakt “b” ilə əlaqələndiriləcəkdir. Başqa sözlə, elektromexanik ötürücülər fiziki olaraq elektrik kontaktlarını bir-biri ilə əlaqələndirərək bir dövrəni tamamlayan və ya kəsən cihazlardır. Aşağıda elektromexanik ötürücünün necə işlədiyini görə bilərik.
(Şəkil 9) Ötürücünün başlıca işi
Şəkil 9-da dövrə söndürülmüşdür, relenin “a” və “b” kontaktını istifadə edən lapma isə açıqdır.
1
|
ilkin vəziyyətdə ötürücü “a” kontaktı açıq olanda L1 OFF-dur, kontakt “b” ilə bağlantıda olan L2 ON-dur. |
2
|
PB düyməsi sıxıldıqda, ötürücü halqası R enerji alır. + Gərginlik ⇒ PB ON ⇒ R (enerjili) ⇒ - Gərginlik |
3
|
-dəki əməliyyat ilə 2-ci sıradakı kontakt “a” bağlıdır və L1 ON-dur +Gərginlik ⇒ R (a) kontakt ON ⇒ L1 ON ⇒ -Gərginlik |
4
|
əməliyyat ilə 3-cü sıradakı kontakt “b” açıqdır və L2 OFF-dur. +Gərginlik ⇒ R (b) kontakt OFF ⇒ L2 OFF ⇒ - Gərginlik |
5
|
Əlləri PB-dən uzaqlaşdırın, ötürücü və kontaktlar ilkin vəziyyətinə geri dönür. |
Yuxarıda olduğu kimi, rele elektrik siqnallarını bağlı və ya açıq dövrəyə göndərir və müxtəlif funksiyaları icra edir. relelər ardıcıl idarəetmədə, rabitə qurğularında, ev elektrik cihazlarında və digər geniş tətbiqetmələrdə istifadə olunur.
Relenin əsas funksiyaları aşağıdakılardır:
1
|
Şaxələndirmə funksiyası - Bir rele dolağı üçün çoxlu çıxış kontaktlarını yerləşdirərək, birdən çox cihazı eyni zamanda idarə edə bilərik. |
2
|
Genişləndirmə funksiyası - Giriş zamanı rele dolağı enerji sərfiyyatından istifadə etdikdə, biz daha böyük çıxış induksiya cərəyana malik oluruq. |