Şəkil 12-1: Təkərin mailliyi
Mailliyin qoyulmasının səbəbləri
- Yükləndikdə təkərlərin düşməsinin qarşısını almaq.
- Sürmə zamanı təkərlərin çıxmasının qarşısını almaq.
- Çıxışın miqdarını (şinin üfüqi proyeksiyasının mərkəzi və sapfanın genişlənmə xəttinin
yol səthi ilə kəsişdiyi nöqtənin arasındakı məsafə (sapfanın maillik bucağı ilə
birlikdə)) azaltmaq
- Təkərin üfüqi proyeksiyasının mərkəzi içəri girdiyinə görə (mailliyin 0 olduğu hal istisna
olmaqla) yükün tətbiq edildiyi nöqtə çarx topu şpindelinin daxili hissəsinə yaxınlaşır
ki, şpindeli və ya çarx topunu əymək gücü azalsın.
B. Dönmə şkvoreninin uzununa maillik bucağı
Təkərə yan tərəfdən baxdıqda yol səthi ilə münasibətdə sükan valının mərkəz xətti və şinin
şaquli xətti arasındakı bucaq dönmə şkvoreninin uzununa maillik bucağı adlanır. Dönmə
şkvoreninin uzununa maillik bucağının əyilməsinin geriyə meyl etdiyi hal dönmə şkvoreninin
uzununa (+) maillik bucağı, irəliyə meyl etdiyi hal isə (-) maillik bucağı adlanır. Qabaq
təkərin yükü dönmə şkvoreninin uzununa maillik bucağının mərkəzindən irəlidə olduğu
üçün hərəkət zamanı qabaq təkərlərə istiqamət verilir (irəli istiqamətdə hərəkətə məcbur
edir) və idarəetmə zamanı qayıtmaq üçün bərpa olunan güc yaradılır. Dönmə şkvoreninin
uzununa maillik bucağı həddən çox böyük olarsa, tutacağın əldə tutulması ağır olur və əgər,
idarə olunan təkərlərin künc titrəyişli hərəkəti baş verərsə, davam etməyə çalışır.
Şəkil 12-20 Dönmə şkvoreninin uzununa maillik bucağı
C. Sapfa bucağı
Sapfa bucağı təkərin yuxarı kürəvi birləşməsi və aşağı kürəvi birləşməsinin mərkəzini
birləşdirən düz və şaquli xəttin yaratdığı sapfanın əyilmə bucağıdır.
Şəkil 12-3: Sapfanın maillik bucağı