Qlobus – Yerin kiçildilmiş modelidir. Qlobus latın sözü olub, – kürə deməkdir. Yerin ölçülərini təyin etmək üçün qlobusdan istifadə olunur. Qlobusun üzərində materiklər, okeanlar, dövlətlər, adalar, çaylar yer səthində olduğu kimi təsvir olunur. Qlobus üzərində fiziki və siyasi xəritələr verilir. Ən qədim kürə şəklində Yerin modelini yunan alimi, Aristotelin davamçısı, maloslu Kratos b.e.ə. 150-ci ildə hazırlamışdır. Lakin Yerin bu modeli bizə gəlib çatmamışdır. Yer kürəsinin qlobusu (“Relyef qlobusu”) X əsrdə özbək alimi Əl-Biruni tərəfindən hazırlanmışdır. Əl-Biruninin qlobusunun diametri 5 m-ə yaxın olmuşdur. Dünyada ən qədim qlobuslardan biri “Ulduzlu səmanın qlobusu” azərbaycanlı alim Nəsirəddin Tusinin rəhbərliyi altında, XIII əsrdə Kəriməddin Səlmas tərəfindən Marağa rəsədxanasında hazırlanmışdır. |
M. Behaymın qlobusu
|
|
Fəaliyyət:
|
M. Behaymın qlobusu ilə müasir qlobusu müqayisə edin.
|