Çevrə
Siz bu bölmədə öyrənəcəksiniz
✔ Çevrə qövsünün dərəcə ölçüsünü və uzunluğunu
hesablamağı
✔ Çevrənin vətərləri haqqında teoremləri
✔ Çevrə daxilinə çəkilmiş bucaqları
✔ Çevrənin kəsənləri və toxunanları arasındakı bucaqları
✔ Çevrəyə toxunanların xassələrini
✔ Çevrəni kəsən parçaların uzunluqları haqqında teoremləri
2-1 |
Mərkəzi bucaq. Çevrə qövsü |
Mərkəzi bucaq. Təpə nöqtəsi çevrənin mərkəzində olan bucağa
mərkəzi bucaq deyilir.
Şəkildə O nöqtəsi çevrənin mərkəzi olduqda ∠AOB mərkəzi
bucaqdır.
Çevrənin bir neçə radiusu çəkildikdə alınan ortaq daxili nöqtəsi
olmayan bütün mərkəzi bucaqların cəmi 360°dir.
Məsələn,
şəkildə verilənlərə görə ∠1 + ∠2 + ∠3 = 360° olur.
Çevrə qövsü. Çevrə üzərindəki hər hansı iki nöqtə onu iki qövsə ayırır:
nöqtələr diametrin ucları deyilsə, böyük qövsə (major qövs) və
kiçik qövsə (minor qövs). Çevrə üzərindəki iki nöqtə diametrin
uc nöqtələri olarsa, hər iki qövs yarımçevrə olur.
Şəkildəki çevrədə kiçik qövs, isə böyük qövsdür
(qövsləri fərqləndirmək zərurəti yarandıqda onları üç
hərflə işarə edəcəyik). C nöqtəsi AB qövsünün hər hansı
nöqtəsidirsə, onda olur.
Çevrə qövsünü xarakterizə edən kəmiyyətlərdən biri
qövsün dərəcə ölçüsüdür. Qövsün dərəcə ölçüsü uyğun
mərkəzi bucağın dərəcə ölçüsünə bərabərdir:
= ∠AOB
Çevrədə konqruyent mərkəzi bucaqlara uyğun qövslər konqruyentdir və tərsinə. O nöqtəsi çevrənin mərkəzi,