3.4. | REZİSTOR, KONDENSATOR VƏ SARĞAC QOŞULMUŞ DƏYİŞƏN CƏRƏYAN DÖVRƏLƏRİ |
• KEÇDİKLƏRİNİZİ XATIRLAYIN •
Fizika - 9 |
|
Dövrə hissəsindəki cərəyan şiddəti, gərginlik və müqavimət arasındakı asılılıq dövrə hissəsi üçün
Om
qanunu adlanır: I U
R.
Burada R - naqilin müqavimətidir. Naqilin müqaviməti onun hazırlandığı maddədən, həndəsi ölçülərindən və temperaturundan asılıdır:
R = ρ ι
S.
• Dövrə hissəsində cərəyanın işi cərəyan şiddəti ilə bu hissənin uçlarındaki gərginlik və işin görülməsinə sərf olunan zamanın hasilinə bərabərdir: A = IUt.
• Elektrik cərəyanının gücü cərəyanın gördüyü işin bu işi görməyə sərf olunan zamana nisbətinə bərabərdir:
P = A
t = IU = I2R= U2
R
■
|
Şəkildə təsvir olunan 1,2 və 3 dövrə hissələri ardıcıl olaraq eyni
dəyişən
cərəyan mənbəyinə
qoşuldu. Məlum oldu ki,
kondensator qoşulan dövrə |
Aktiv müqavimət qoşulmuş dəyişən cərəyan dövrəsi
Dəyişən cərəyan dövrəsində müqaviməti R = ρ ι
S olan rezistor
aktiv müqavimət adlanır. Aktiv müqavimətli
dövrədə elektrik enerjisinin müəyyən hissəsi daxili enerjiyə
çevrilir. Fərz edək ki, aktiv müqavimət qoşulan dövrədə gərginlik sinus qanunu ilə dəyişir (a): u = Um sinωt. Bu halda dövrənin uyğun xarakteristikaları arasındakı münasibət 3.3 cədvəlindəki kimi olar.